De natuur na-apen

In januari ligt zeker alles stil in de tuin? Nou, nee. Wij zijn net zulke bezige bijen als de hommels die nog steeds over ons landje vliegen. Met plek maken voor allerlei bomen en struiken, een prieeltje voor alle klimmers, etc. En we zorgen dat er straks sterke en gezonde groenten in de zaaibedden kunnen groeien.

Verveling

Knip, knip, knip. Met mijn heggenschaar ga ik door een berg blad in de kruiwagen. Grrrip. De messen blijven haken op een stekelige kastanjebolster. Het blad verteert al een beetje. Het ruikt naar bos… Of champignons. Die ruiken ook zo lekker aards.
Maar waarom ben ik in hemelsnaam kastanjeblad aan het knippen? Een soort mindfulness? Of is de pensionado-verveling toegeslagen? Nou nee. Wij komen eerder tijd te kort.
Ja, ja, dat zal wel, dacht ik vroeger als ik een pensionado dat hoorde beweren. Hoe kun je nu tijd te kort komen als je niet meer hoeft te werken?! Maar tot mijn verbazing komen wij zelf ook tijd te kort. Ons to-do-lijstje lijkt eerder te groeien dan te krimpen. Ook omdat we niet altijd alles even handig aanpakken…

Bodem bedekken

Maar dat kastanjeblad dus. Wat moet ik daar dan mee? Nou, dat gebruik ik om de zaaibedden te bedekken. Mulchen noem je dat in moestuintaal. Als je mulcht, bedek je de bodem met houtsnippers, grasmaaisel, bladeren of een ander organisch materiaal. Daarmee aap je eigenlijk de natuur na. Die laat haar naakte aarde nooit lang onbedekt. Kijk maar eens naar een kaal stuk grond. Daar staan binnen de kortste keren al weer planten op. Zo groeit er nu al weer volop onkruid op de bergen met grond, die de aannemer eind augustus heeft uitgegraven voor de fundering van ons huis.

Schrabber

Wij bedekken de bodem omdat we juist willen voorkómen dat er weegbree, kweekgras, ridderzuring of ander onkruid in onze zaaibedden groeit. Onkruiden die zich zichtbaar thuis voelen op ons landje. Ze groeien echt overal. En zijn hardnekkig. Zucht. Als we de bodem afdekken met een dikke laag organisch materiaal, dan hebben we daar minder last van. Dat hebben we vorig jaar al gemerkt, toen we de zaaibedden hadden gemulcht met een laagje houtsnippers.
Minder onkruid betekent minder wieden. Dat is natuurlijk winst, hoewel wieden niet bovenaan mijn lijstje met vervelende klussen staat. Integendeel. Ik liep vroeger op mijn vaders akkerbouwbedrijf in de zomer vaak door hectares met suikerbieten om onkruid te wieden. Met een hak – een schrabber noemden we dat thuis in goed Zeeuws. Ik vond dat echt geen straf.

Natte was

Een mulchlaag houdt niet alleen onkruid tegen, maar beschermt de bodem ook. Een blote bodem droogt snel uit. Zeker als het flink waait en de zon schijnt. Hang maar eens natte was op een waslijn in de volle wind. Binnen een ommezientje is alles droog. Onder een laag mulch blijft de bodem langer lekker vochtig.

Ondergrondse netwerken

Wij mulchen vooral omdat we daarmee het bodemleven voeden. Bodemleven…?
Ik realiseer me zelf pas sinds een paar jaar dat het barst van het leven in een gezonde bodem. In één theelepel van deze aarde zitten zo maar 20.000 organismen. Minuscuul kleine bacteriën, schimmels, microben en andere organismen die netwerken in de bodem. Niet alleen met elkaar maar ook met planten. Zo hebben mychorrizale schimmels een symbiotische relatie met planten. Zij krijgen suikers van de plant. En die krijgt water, stikstof en andere voedingsstoffen via deze schimmels. Als wij dus zorgen voor een rijk bodemleven in onze zaaibedden, dan zijn de planten die daarin groeien sterk en gezond. En daardoor minder aantrekkelijk voor plaagdieren als slakken.

Niet van de lucht leven

Ja, ja, interessant allemaal. Maar wat heeft dit nou te maken met die kastanjebladeren die ik aan het knippen ben? Nou, die bodemorganismen kunnen niet van de lucht leven. Naast zuurstof hebben ze voedingsstoffen nodig. Die kunnen ze uit de mulchlaag halen, die we op onze zaaibedden leggen.
Op elk zaaibed strooien we drie lagen op. Eerst een dun laagje lavameel om extra mineralen in de bodem te brengen. Afgelopen zomer hebben emmers van dat spul uit Nederland meegenomen omdat het daar veel goedkoper is. Op dit lavameel strooien we een laag compost. En de kastanjebladeren – eindelijk zijn we bij die bladeren – zitten in de derde en bovenste laag.

Voor het oprapen

We gebruiken boomblad in de bovenste mulchlaag omdat daar veel voedingsstoffen voor het bodemleven in zitten. Maar ook omdat we daar makkelijk en gratis aan kunnen komen. Eind oktober lag het blad vlakbij Loro voor het oprapen. Wel keken een paar passerende automobilisten ons heel vreemd aan. Zien we dat goed?
Toen buurman Tino de grote hoop met blad in onze tuin zag liggen, had hij al van iemand uit een buurdorp gehoord dat er mensen blad aan het harken waren op de weg….

Zware takken

Al doende leert men, klinkt vreselijk afgezaagd. Maar, dat is een waarheid als een koe, om er nog maar eens een klassieker tegenaan te gooien. Ik heb mijn eerste mulch-lesje geleerd. Toen ik het kastanjeblad eind oktober op de zaaibedden legde, twijfelde ik nog even. Blijft dit wel liggen als het flink waait? Ik had nergens gelezen dat je daar voorzorgsmaatregelen voor moest nemen. Toch plukte ik voor de zekerheid maar wat zware takken uit de takkenril om er bovenop te leggen.

Overal kastanjeblad

Asturias heeft het oude jaar blijkbaar uitgewaaid. Terwijl wij tijdens de feestdagen in Andalusië vakantie vierden, raasde er een storm over ons landje. Toen we daar 3 januari weer kwamen, lag het kastanjeblad overal. Behalve op de zaaibedden. Gelukkig hadden we nog een flinke voorraad voor een nieuwe poging. In een onlinecursus heb ik ondertussen geleerd dat je blad moet kneuzen en mengen met gemaaid gras om er goeie mulch van te maken.