Dikke rookpluimen

Het klimaat verandert. Dat voelt iedereen. Ook in Asturias. Maar wat doen we hier om de opwarming van de planeet nog een beetje binnen de perken te houden?

Perfect weer

‘Het lijkt wel zomer’, lacht de café-uitbater als hij onze cafés con leche op tafel zet. Maar het is februari en al tegen zessen. Toch zitten we zonder jas op het terras en laven ons aan de avondzon.
‘Eigenlijk nog beter dan de zomer’, vervolgt de cafébaas. ‘Want je kunt de zon nu de hele dag verdragen. Perfect weer eigenlijk,’ concludeert hij. Wij beamen dat.
Vóór ons verdringen kinderen elkaar op de schommels en de glijbaan. In het speeltuintje prikt een ijverige dame alle plakkerige ijspapiertjes uit het gras aan een prikstok.

IJspegels

Onze buurvrouw Araceli – geboren en getogen in Loro – herinnert zich andere winters. Met vrieskou in februari en de nu altijdgroene heuvels onder een sneeuwdeken. Aan het dak van haar ouderlijk huis hingen dan dikke ijspegels. Daar was onze buurvrouw dol op. Ze brak ze af en zoog erop alsof het een ijsje was. Maar die ijspegels hangen al heel lang niet meer aan het dak van haar huis.

Koploper

De aarde warmt op, ook in Asturias. Wereldwijd vinden steeds meer mensen dat we nu echt in actie moeten komen. In Nederland ontbreekt het niet aan grootse plannen. Het nieuwe kabinet wil koploper klimaatbeleid worden. Maar hoe realistisch is dat? Net zo weinig als de wielrenner die beweert dat hij een etappe in de Tour de France gaat winnen, maar elke dag als laatste finisht.

Malende wieken

En hoe reduceert Asturias de emissie? We zien mooie voorbeelden. Zo haalt de Asturiaanse supermarktketen Alimerka alle stroom voor haar distributiecentra uit de zon en vervoert ze levensmiddelen met vrachtwagens op elektrisch en gas. En op menige heuvel staan windturbines. Wij zien ze ook vanaf ons landje. Als het waait, maken ze met hun malende wieken mega veel stroom. Ruim 30 procent van de energie in Asturias komt uit wind, water en zon. In Nederland is dat maar 11 procent.

Vuurtjes stoken

Toch lijken de meeste Asturianen zich niet druk te maken over het klimaat. In de stad verwarmen veel mensen hun appartement met oliekachels, die veel meer CO2 en schadelijke stoffen uitstoten dan de cv op gas in onze huidige flat. Op het platteland verwarmen mensen hun huis vooral met een houtkachel. Maar ook in de buitenlucht stoken ze vaak vuurtjes. De dikke witte rookpluimen verraden dat daar nat hout, tuinafval of zelfs plastic op gaat, wat de lucht vervuilt met dioxines en andere enge stoffen.

Lekker goedkoop

Wij zouden ons huis straks ook kunnen verwarmen met een houtkachel. Als inwoners van Loro kunnen we gratis hout uit het gezamenlijke bos op de berg halen. Lekker goedkoop dus. En op papier lijkt hout ideaal. Want de nieuwe boomaanplant neemt toch alle CO2 op die je met houtstook in de lucht brengt? Op papier wel ja. In de praktijk duurt dat te lang. Jonge bomen nemen de eerste levensjaren weinig CO2 op. En onze planeet kan niet wachten tot die nieuwe aanplant volwassen is. De emissies moeten nú omlaag. En volgend jaar nog verder. En het jaar daarna nóg meer. Anders lukt het nooit om de temperatuur op aarde nog een beetje dragelijk te houden.

Warmtepomp

Geen houtkachel in ons nieuwe huis dus. We kunnen ons goed geïsoleerde huis prima verwarmen met vloerverwarming en een warmtepomp. Een lucht-water-warmtepomp om precies te zijn. Dit apparaat haalt warmte uit de buitenlucht en verwarmt daarmee water in twee buffervaten. Eén met water van 40 graden voor de vloerverwarming. En een tweede vat met water van ruim 60 graden voor de douche. Op het dak komen zonnepanelen waarmee we onze warmtepomp zoveel mogelijk van stroom willen voorzien. Simpel toch?

Installatiecowboy

Nou, simpel… Er is in Asturias nog niet veel expertise met deze installaties. En die expertise hebben we wel nodig om straks niet onder een koude douche te staan. In Nederland kan Jan prima inschatten of hij te maken heeft met een installatiecowboy of een expert. In Asturias is die zoektocht lastiger. Tot hij stuit op Moris Arroes, een door Vaillant erkend installatiebedrijf. Als de degelijke Duitse Vaillant vertrouwen heeft in deze Asturiaanse installateur, dan weten wij dat we goed zitten.

Spraakwaterval

Als ik Moris Arroes begin juli 2021 bel, vertelt een vriendelijke dame dat het druk is. Zo druk dat we voorlopig geen afspraak kunnen maken. We hebben nog tijd. De bouw is nog niet eens begonnen. Half augustus hebben we de eerste afspraak met Aser Moris. Een gedreven installatieadviseur, die alle tijd neemt en inzichtelijke schemaatjes tekent van de mogelijke opties. Maar ook een spraakwaterval. Jan kan zijn rappe Spaans niet goed volgen. En mij ontgaat veel van de inhoud omdat ik er niet in thuis ben. We bekijken straks de offerte wel in alle rust.

Zelf rekenen

De offerte laat ruim een maand op zich wachten, maar is heel uitgebreid. Die begint met een berekening van onze energiebehoefte, op basis van het ontwerp van ons huis. De berekende behoefte lijkt ons hoog omdat we zuinig zijn met energie. We slaan daarom ook zelf aan het rekenen en gebruiken daarbij onder andere de cijfers van ons energieverbruik in Amsterdam.
Uit de opties in de offerte kiezen we apparatuur die weinig stroom gebruikt. En niet te grote buffervaten. Want hoe groter zo’n vat, des te meer energie het kost om het water daarin op temperatuur te houden.

Twee apparaten

In gedachten zagen we altijd heatpipes op ons dak liggen. Want die zijn kampioen in energie van de zon omzetten in warm water. Waarom liggen ze dan straks toch niet te blinken op onze rode dakpannen? Nou, Vaillant levert in Asturias alleen een minder efficiënte zonneboiler. Bovendien hebben we naast een zonneboiler in de winter ook een warmtepomp nodig. En twee apparaten die allebei water opwarmen? Dat vinden we verspilling van geld en materiaal.

Direct zelf gebruiken

We hebben zelfs getwijfeld aan zonnepanelen. In Nederland zijn die bijna altijd lucratief omdat je de zelf opgewekte zonnestroom en je elektraverbruik over een heel jaar tegen elkaar kunt wegstrepen. In Spanje is dat andere koek. Hier verrekent de energiemaatschappij je opbrengst en verbruik per maand. Als wij dus straks in december best wat stroom nodig hebben voor onze warmtepomp, dan leveren onze zonnepanelen juist minder. Maar wat het echt ongunstig maakt, zijn de grote prijsverschillen. Je betaalt aan de elektriciteitsmaatschappij ongeveer vier keer zoveel voor elke kilowattuur die je van het net haalt, dan de maatschappij aan jou betaalt voor elke kilowattuur die jij levert. Het is dus zaak om je zonnestroom direct zelf te gebruiken. Dus overdag koken, je was draaien en de warmtepomp aanzetten. Voor pensionado’s zoals wij is dat geen enkel probleem.

Geweldige service

In januari zijn we bij Aser Moris op kantoor met onze laatste vragen. Weer vliegen de cijfers en schema’s over tafel. Maar nu zitten we veel beter in de materie en dit Spaanse jargon. Zo rekent Aser voor dat het voor ons niet loont om energie op te slaan in een batterij.
Wel is het lucratief om subsidie voor de warmtepomp en zonnepanelen aan te vragen. Natuurlijk is daar een hele papierwinkel voor nodig. Maar die maakt onze installatieadviseur kosteloos voor ons in orde. In de aanvraag moet hij bijvoorbeeld aantonen dat we minimaal 80 procent onze zonnestroom straks zelf consumeren
We hoeven een paar dagen later alleen maar handtekeningen op alle papieren te zetten en ze daarna in te leveren bij de afdeling registraties van de regionale overheid. Zelfs de afspraken met die afdeling heeft Aser voor ons gemaakt. Wat een geweldige service.